2.7.51

चौपाई
মামবলোকয পংকজ লোচন৷ কৃপা বিলোকনি সোচ বিমোচন৷৷
নীল তামরস স্যাম কাম অরি৷ হৃদয কংজ মকরংদ মধুপ হরি৷৷
জাতুধান বরূথ বল ভংজন৷ মুনি সজ্জন রংজন অঘ গংজন৷৷
ভূসুর সসি নব বৃংদ বলাহক৷ অসরন সরন দীন জন গাহক৷৷
ভুজ বল বিপুল ভার মহি খংডিত৷ খর দূষন বিরাধ বধ পংডিত৷৷
রাবনারি সুখরূপ ভূপবর৷ জয দসরথ কুল কুমুদ সুধাকর৷৷
সুজস পুরান বিদিত নিগমাগম৷ গাবত সুর মুনি সংত সমাগম৷৷
কারুনীক ব্যলীক মদ খংডন৷ সব বিধি কুসল কোসলা মংডন৷৷
কলি মল মথন নাম মমতাহন৷ তুলসীদাস প্রভু পাহি প্রনত জন৷৷

2.6.51

चौपाई
দেখি পবনসুত কটক বিহালা৷ ক্রোধবংত জনু ধাযউ কালা৷৷
মহাসৈল এক তুরত উপারা৷ অতি রিস মেঘনাদ পর ডারা৷৷
আবত দেখি গযউ নভ সোঈ৷ রথ সারথী তুরগ সব খোঈ৷৷
বার বার পচার হনুমানা৷ নিকট ন আব মরমু সো জানা৷৷
রঘুপতি নিকট গযউ ঘননাদা৷ নানা ভাি করেসি দুর্বাদা৷৷
অস্ত্র সস্ত্র আযুধ সব ডারে৷ কৌতুকহীং প্রভু কাটি নিবারে৷৷
দেখি প্রতাপ মূঢ় খিসিআনা৷ করৈ লাগ মাযা বিধি নানা৷৷
জিমি কোউ করৈ গরুড় সৈং খেলা৷ ডরপাবৈ গহি স্বল্প সপেলা৷৷

2.5.51

चौपाई
সখা কহী তুম্হ নীকি উপাঈ৷ করিঅ দৈব জৌং হোই সহাঈ৷৷
মংত্র ন যহ লছিমন মন ভাবা৷ রাম বচন সুনি অতি দুখ পাবা৷৷
নাথ দৈব কর কবন ভরোসা৷ সোষিঅ সিংধু করিঅ মন রোসা৷৷
কাদর মন কহুএক অধারা৷ দৈব দৈব আলসী পুকারা৷৷
সুনত বিহসি বোলে রঘুবীরা৷ ঐসেহিং করব ধরহু মন ধীরা৷৷
অস কহি প্রভু অনুজহি সমুঝাঈ৷ সিংধু সমীপ গএ রঘুরাঈ৷৷
প্রথম প্রনাম কীন্হ সিরু নাঈ৷ বৈঠে পুনি তট দর্ভ ডসাঈ৷৷
জবহিং বিভীষন প্রভু পহিং আএ৷ পাছেং রাবন দূত পঠাএ৷৷

2.2.51

चौपाई
উতরু ন দেই দুসহ রিস রূখী৷ মৃগিন্হ চিতব জনু বাঘিনি ভূখী৷৷
ব্যাধি অসাধি জানি তিন্হ ত্যাগী৷ চলীং কহত মতিমংদ অভাগী৷৷
রাজু করত যহ দৈঅবিগোঈ৷ কীন্হেসি অস জস করই ন কোঈ৷৷
এহি বিধি বিলপহিং পুর নর নারীং৷ দেহিং কুচালিহি কোটিক গারীং৷৷
জরহিং বিষম জর লেহিং উসাসা৷ কবনি রাম বিনু জীবন আসা৷৷
বিপুল বিযোগ প্রজা অকুলানী৷ জনু জলচর গন সূখত পানী৷৷
অতি বিষাদ বস লোগ লোগাঈ৷ গএ মাতু পহিং রামু গোসাঈ৷৷
মুখ প্রসন্ন চিত চৌগুন চাঊ৷ মিটা সোচু জনি রাখৈ রাঊ৷৷

2.1.51

चौपाई
বিষ্নু জো সুর হিত নরতনু ধারী৷ সোউ সর্বগ্য জথা ত্রিপুরারী৷৷
খোজই সো কি অগ্য ইব নারী৷ গ্যানধাম শ্রীপতি অসুরারী৷৷
সংভুগিরা পুনি মৃষা ন হোঈ৷ সিব সর্বগ্য জান সবু কোঈ৷৷
অস সংসয মন ভযউ অপারা৷ হোঈ ন হৃদযপ্রবোধ প্রচারা৷৷
জদ্যপি প্রগট ন কহেউ ভবানী৷ হর অংতরজামী সব জানী৷৷
সুনহি সতী তব নারি সুভাঊ৷ সংসয অস ন ধরিঅ উর কাঊ৷৷
জাসু কথা কুভংজ রিষি গাঈ৷ ভগতি জাসু মৈং মুনিহি সুনাঈ৷৷
সোউ মম ইষ্টদেব রঘুবীরা৷ সেবত জাহি সদা মুনি ধীরা৷৷

1.7.51

चौपाई
मामवलोकय पंकज लोचन। कृपा बिलोकनि सोच बिमोचन।।
नील तामरस स्याम काम अरि। हृदय कंज मकरंद मधुप हरि।।
जातुधान बरूथ बल भंजन। मुनि सज्जन रंजन अघ गंजन।।
भूसुर ससि नव बृंद बलाहक। असरन सरन दीन जन गाहक।।
भुज बल बिपुल भार महि खंडित। खर दूषन बिराध बध पंडित।।
रावनारि सुखरूप भूपबर। जय दसरथ कुल कुमुद सुधाकर।।
सुजस पुरान बिदित निगमागम। गावत सुर मुनि संत समागम।।
कारुनीक ब्यलीक मद खंडन। सब बिधि कुसल कोसला मंडन।।
कलि मल मथन नाम ममताहन। तुलसीदास प्रभु पाहि प्रनत जन।।

1.6.51

चौपाई
देखि पवनसुत कटक बिहाला। क्रोधवंत जनु धायउ काला।।
महासैल एक तुरत उपारा। अति रिस मेघनाद पर डारा।।
आवत देखि गयउ नभ सोई। रथ सारथी तुरग सब खोई।।
बार बार पचार हनुमाना। निकट न आव मरमु सो जाना।।
रघुपति निकट गयउ घननादा। नाना भाँति करेसि दुर्बादा।।
अस्त्र सस्त्र आयुध सब डारे। कौतुकहीं प्रभु काटि निवारे।।
देखि प्रताप मूढ़ खिसिआना। करै लाग माया बिधि नाना।।
जिमि कोउ करै गरुड़ सैं खेला। डरपावै गहि स्वल्प सपेला।।

दोहा/सोरठा

1.5.51

चौपाई
सखा कही तुम्ह नीकि उपाई। करिअ दैव जौं होइ सहाई।।
मंत्र न यह लछिमन मन भावा। राम बचन सुनि अति दुख पावा।।
नाथ दैव कर कवन भरोसा। सोषिअ सिंधु करिअ मन रोसा।।
कादर मन कहुँ एक अधारा। दैव दैव आलसी पुकारा।।
सुनत बिहसि बोले रघुबीरा। ऐसेहिं करब धरहु मन धीरा।।
अस कहि प्रभु अनुजहि समुझाई। सिंधु समीप गए रघुराई।।
प्रथम प्रनाम कीन्ह सिरु नाई। बैठे पुनि तट दर्भ डसाई।।
जबहिं बिभीषन प्रभु पहिं आए। पाछें रावन दूत पठाए।।

दोहा/सोरठा

1.2.51

चौपाई
उतरु न देइ दुसह रिस रूखी। मृगिन्ह चितव जनु बाघिनि भूखी।।
ब्याधि असाधि जानि तिन्ह त्यागी। चलीं कहत मतिमंद अभागी।।
राजु करत यह दैअँ बिगोई। कीन्हेसि अस जस करइ न कोई।।
एहि बिधि बिलपहिं पुर नर नारीं। देहिं कुचालिहि कोटिक गारीं।।
जरहिं बिषम जर लेहिं उसासा। कवनि राम बिनु जीवन आसा।।
बिपुल बियोग प्रजा अकुलानी। जनु जलचर गन सूखत पानी।।
अति बिषाद बस लोग लोगाई। गए मातु पहिं रामु गोसाई।।
मुख प्रसन्न चित चौगुन चाऊ। मिटा सोचु जनि राखै राऊ।।

दोहा/सोरठा

1.1.51

चौपाई
बिष्नु जो सुर हित नरतनु धारी। सोउ सर्बग्य जथा त्रिपुरारी।।
खोजइ सो कि अग्य इव नारी। ग्यानधाम श्रीपति असुरारी।।
संभुगिरा पुनि मृषा न होई। सिव सर्बग्य जान सबु कोई।।
अस संसय मन भयउ अपारा। होई न हृदयँ प्रबोध प्रचारा।।
जद्यपि प्रगट न कहेउ भवानी। हर अंतरजामी सब जानी।।
सुनहि सती तव नारि सुभाऊ। संसय अस न धरिअ उर काऊ।।
जासु कथा कुभंज रिषि गाई। भगति जासु मैं मुनिहि सुनाई।।
सोउ मम इष्टदेव रघुबीरा। सेवत जाहि सदा मुनि धीरा।।

Ramcharitmanas

51